Ավգուստ Զանդեր

Այստեղ իր լուսանկարները կարող եք գտնել։

Photrait photography

Լուսանկարիչ Օգյուստ Սանդերի (1876 – 1964) աշխատանքը հսկայական ազդեցություն է ունեցել լուսանկարչության պատմության վրա։ Իր գերմանական դիմանկարներով նա գրավել է 20-րդ դարի առաջին երրորդը՝ Վայմարի Հանրապետության ժամանակաշրջանը։  Ձեռք բերելով իր առաջին ֆոտոխցիկը 1892 թվականին՝ նա զբաղվել է լուսանկարչությամբ որպես հոբբի և զինվորական ծառայությունից հետո զբաղվել դրանով պրոֆեսիոնալ կերպով՝ աշխատելով Գերմանիայում մի շարք լուսանկարչական ընկերություններում և ստուդիաներում։ Քյոլնի մերձակայքում գտնվող տեղի ֆերմերներին լուսանկարելուց հետո Սանդերը ոգեշնչվեց ստեղծելու գերմանացիների դիմանկարների շարք հասարակության բոլոր շերտերից: Նրա դիմանկարները սովորաբար կոպիտ էին, նկարվում էին ուղիղ բնական լույսի ներքո, որտեղ նստածների դասի և մասնագիտության մասին փաստերն ակնարկվում էին հագուստի, ժեստերի և ֆոնի վրա: 1927 թվականին Քյոլնի արվեստի միության ցուցահանդեսում Սանդերը ցուցադրեց «Մարդը քսաներորդ դարում» 60 լուսանկար: Նա հանքի աշխատողի որդի էր, և Սանդերը սկզբում նույն աշխատանքն էր անում, ինչ հայրը: Այդ ընթացքում նա գտավ մեկին, ով աշխատում էր հանքարդյունաբերական ընկերությունում և նաև լուսանկարիչ էր։ Սանդերի առաջին ներածությունը լուսանկարչության մեջ եղել է այս մարդու միջոցով: Սանդերը թեման հետաքրքիր համարեց և հորեղբոր օգնությամբ նա մութ սենյակ կառուցեց և սարքավորումներ գնեց լուսանկարչության համար: 1897 – 1899 թվականներին աշխատել է որպես լուսանկարչի օգնական։ Զինվորական ծառայությունն ավարտելուց հետո նա ճանապարհորդել է Գերմանիայով՝ զբաղվելով արդյունաբերական և ճարտարապետական ​​լուսանկարչությամբ։

1929 թվականին Սանդերը հրատարակեց լուսանկարչական գիրք՝ «Մեր ժամանակի դեմքը» վերնագրով։ Այն ներառում է դիմանկարներ նրա առաջին շարքից։ Ալֆրեդ Դոբլինը գիրքը ներկայացրեց «Դեմքերի, նկարների և դրանց ճշմարտության մասին» էսսեով:

Այնուամենայնիվ, նացիստական ​​ռեժիմի կողմից Սանդերի անձնական և մասնագիտական ​​կյանքի վրա դրված սահմանափակումների պատճառով 1936 թվականին գիրքն առգրավվել է, իսկ լուսանկարների թիթեղները ոչնչացվել են: Էրիկը, նրա որդին, որը պատկանում էր Սոցիալիստական ​​բանվորական կուսակցությանը, կալանավորվեց և տասը տարվա բանտարկության ընթացքում նա մահացավ 1944 թվականին։ Նույն թվականին Սանդերի ստուդիան վնասվեց ռումբի հարձակման հետևանքով։

Ֆովիզմ

Ֆովիզմը համարվում է 20-րդ դարիմոդեռնիստական առաջին հոսանքը: Այս ոճիանվանումը գալիս է ֆրանսերեն fauve-վայրիբառից: Առաջին անգամ այն օգտագործվել է1905թ. Փարիզյան Աշնանային սալոնիցուցահանդեսներից մեկի ժամանակ, որտեղներկայացված էին Անրի Մատիսի, ԱնդրեԴերենի, Մորիս Վլամինկի, Ժորժ Ռուոյի, Կես վանԴոնգենի, Ալբեր Մարկեի աշխատանքները:Քննադատ Լուի Վոքսելը, տեսնելով նրանցստեղծագործությունները, համեմատում է դրանցթողած տպավորությունը մի այնպիսիզգացողության հետ, որը կառաջանար այնդեպքում, երբ Դոնաթելլոյի արձանը հայտնվերվայրի գազանների կողքին…Այս պատճառովվերը նշված նկարիչներին սկսում են անվանել«Վայրենիներ»… Նրանք արվեստ են ներխուժումպատահական բայց վստահորեն, սակայն երբեքէլ չհամաձայնեցին «վայրի գազաններ» պիտակավորման հետ։

Ֆովիստների համար բնորոշ է դառնում իրենցիցառաջ գոյություն ունեցող արվեստի ժխտումը:Նրանք կարծում էին, որ զգացմունքայնությունըպետք է գերակայի ինտելեկտի նկատմամբ ևհարկավոր է պատկերել այն, ինչ զգում ես, ոչ թեայն ինչ տեսնում ես ակմ այն, ինչ միշտ պատկերելեն բոլորը: Ֆովիստների կարծիքով նկարիկոմպոզիցիայում առարկան այնքան էլ կարևորդեր չունի: Նրանք գործ ունեն «լղոզված, փափուկ» առարկաների հետ, որոնք տարեբարակելի ենդառնում հիմնականում գույնի և ծավալի միջոցով: Ֆովիստներն իրենց տարերային, դինամիկաշխատանքներում ընդգծում էին վառ գույներիսրաթափանց մաքրությունն ու հակադրությունը, լոկալ գույների ակնհայտ ինտենսիվությունը, ռիթմի սրությունը։ Նրանք գտնում էին, որգծանկարը ստեղծագործության ստեղծմանհարցում զբաղեցնում է ամենահետին տեղը: Ֆովիզմի համար հատկանշական են պարզգույների ծայրահեղ ինտենսիվ հնչողությունը, գունային հարթությունների կոնտրաստայինհամադրումը, ձևի պարզեցումը զուտ ուրվագծմանաստիճանի, հեռանկարի, լույս ու ստվերիժխտումը:

Ֆովիստի հետևորդներից մի մասիստեղծագործության մեջ զգալի էրպոստիմպրեսիոնիստների, վան Գոգի, Գոգենի, դիվիզիոնիստների ազդեցությունը: Այս իզմինկարիչները ձգտում էին գույնի արտասովորարտահայտչականության: Նրանք օգտագործումէին կտրուկ կոնտրաստներ` վառ ու լոկալգույներով, որոնք միանգամից որևէտպավորություն էին թողնում դիտողի վրա: Ֆովիստները չէին ձգտում պատկերել իրականաշխարհը: Նրանց պատկերած ֆորմաներն ուֆիգուրները ոչ իրական են, խաբուսիկ, նույնիսկլղոզված ու «սխալ»: Նարնջագույն մարդիկ, կապույտ դեմք, կանաչ երկինք…սա է ֆովիզմը` այն ամենը ինչ կարելի է զգալ և պատկերել…Սակայն, այս ուղղության նկարիչներըսահմանափակ էին ժանրերի հարցում: Նրանքգրեթե հրաժարվեցին դիմանկարի ժանրից, ստեղծագործում էին հիմնականում բնանկարի,նատյուրմորտի ժանրերում` պատկերելով նաևինտերիերներ, ֆիգուրներով կոմպոզիցիաներ ևայլն:
Ֆովիստների դպրոցի առաջամարտիկըհամարվումէ Անրի Մատիսը, ով օպտիկականգույնով իսկական հեղափոխություն է անումգեղանկարչության մեջ: Սրա վառ ապացույցը«Տիկին Մատիս. կանաչ գիծ» ստեղծագործությունն է:

Նկարիչը պնդում էր, որ ոչ թե կանանց է նկարում,այլ նկարներ…Իսկ գույնի մասին, որը գլխավորն էայս իզմի հետևորդների մոտ, Մատիսն ասել է. «Մեկ երանգն ընդամենը գույն է, երկու երանգը միասին արդեն մի հարաբերություն է, մի կյանք: Գույնը նշանակալից է դառնում միայն հարևանգույնի հետ հարաբերության ժամանակ: Հիշեք ձերառաջին տպավորությունը. այս զգացողությունըամենակարևորն է…»:
Ուղղության բոլոր անդամներն իրենցստեղծագործական կյանքում ինքնատիպ ենյուրովի: Դերենը միշտ հավատարիմ է մնում հինվարպետների ավանդույթներին, Ռուոն` իրվիտրաժային տեխնիկային, վա Դոնգենը` ցածրխավի մարդկանց երևացող, պատակեռլիդիրքում պատկերելուն, Մառկեն` իրնավահանգիստներին, Վլամինկը`դինամիկբնանկարներում և այլն:
Ֆրանսիայում ձևավորված արվեստի ուղղությունըտարածում է գտնում նաև Եվրոպայի մյուսերկրներում: Իզմի հետևորդներից են դառնումնաև Շարլ Կամուանը, Լուի Վալտան, ԱնրիԷվենեպուլը, Մորիս Մարինոն, Ժան Պյուին, ԱնրիՄանգեն, Ռաուլ Դյուֆին, Օտոն Ֆրիեզը և այլք:

Գեղանկարչության նորաստեղծ ուղղությունըկարճատև կյանք ապրեց։ Այն ներկայացնողնկարիչների խումբը փարիզյանցուցահանդեսներին մասնակցեց միայն երեքտարի շարունակ՝ 1905-1907թթ., որից հետո խումբըցրվեց, իսկ ներկայացուցիչները շարունակեցինաշխատել գեղանկարչության տարբերուղղություններում: Գնալով ֆովիստներն էլ ավելիհեռացան իրական աշխարհից, իրականնկարչությունից, ինչը հանգեցրեց մեկ այլուղղության` էքսպրեսիոնիզմի ստեղծմանը:

 

Կոնստրուկտիվիզմ

20-րդ դարում հայտնվեց նոր ուղղություն, որը կոտրեց բոլոր շրջանակներն ու սահմանները։ Կոնստրուկտիվիզմը հատկապես լայնորեն կիրառվում էր խորհրդային պաստառների գրաֆիկայի և նկարչության, ինչպես նաև լուսանկարչության մեջ։ Կոնստրուկտիվիզմի առաջացման նախադրյալներն էին զանգվածային արտադրությունն ու ինդուստրացումը, որոնք սահմանափակվում էին արտադրանքի ստանդարտացմամբ և պարզեցմամբ։

Բերնդ և Հիլա Բեչերներ

«…Արդյունաբերությունը վայրի բան է: Կարելի է ասել, որ նա վագրի հոգի ունի։ Հենց այդ վայրիությունն է մեզ միշտ հետաքրքրել։ Բայց միևնույն ժամանակ դա սովորական է: Եվ միևնույն ժամանակ՝ վսեմ։ Մենք փորձեցինք ցույց տալ այդ ամենը»,- հարցազրույցներից մեկում. այսպես են մեկնաբանել իրենց աշխատանքի էությունը կոնցեպտուալ լուսանկարչության հիմնադիրներ Բերնդ և Հիլա Բեչերը (Bernd and Hilla Becher)։

Նա ծնվել է Զիգենում 1931 թվականին, վերապատրաստվել է որպես դեկորատոր և հաճախել է Շտուտգարտի Գեղարվեստի ակադեմիայի դասերին, իսկ հետո տիրապետել տպագրությանը՝ Դյուսելդորֆի Գեղարվեստի ակադեմիայում։

Նա ծնվել է Պոտսդամում 1934 թվականին, լուսանկարչություն է սովորել Դյուսելդորֆի Գեղարվեստի ակադեմիայում, այնուհետև Համբուրգում և Դյուսելդորֆում աշխատել է որպես լուսանկարիչ՝ լուսանկարելով արդյունաբերական գործարանները։

Նրանք ծանոթացել են լուսանկարչության հանդեպ արտասովոր կրքի միջոցով և ամուսնացել 1961 թվականին: Այսօր ողջ աշխարհը նրանց ճանաչում է որպես կոնցեպտուալ լուսանկարչության հիմնադիրներ՝ Բերնդ և Հիլու Բեչերներ։

Մանկուց ամուսինները մեկ զբաղմունք ունեին՝ լուսանկարել հայրենի Գերմանիայի ճարտարապետական ​​կառույցները։ Հետագայում, արդեն լինելով Դյուսելդորֆի ակադեմիայի ուսանողներ, նրանք սկսեցին համատեղ ֆոտոնախագծերով զբաղվել։ Զույգը որոշել է նկարահանել արդյունաբերական օբյեկտներ, արդյունաբերական ձեռնարկություններ և այլ քաղաքային «մոդելներ», քանի որ դրանցից շատերը քանդման վտանգի տակ էին։ 1950-ականների վերջից նրանց աշխատանքում հայտնվեցին վերելակներ, պայթուցիկ վառարաններ, գազի բաքեր և ջրի աշտարակներ, որոնք գտնվում էին Գերմանիայի տարածքում, իսկ ավելի ուշ նրանք սկսեցին նկարահանել նմանատիպ թեմաներ Բելգիայում, Ֆրանսիայում, Նիդեռլանդներում, Մեծ Բրիտանիայում և Մ. ԱՄՆ.

 

Արևորդի փառատոն. Ամփոփում

Մասնակցեցի «Արևորդի» փռատոնի ֆիլմերի դիտմանը՝ Մալյանի թատդոնում։ Ֆիլմը բավականին հետաքրքիր էր, և ես  մեծագույն հաճույք ստացա։ Այդ ֆիլմը ունակ է փոխել մարդու կարծիքը բնության վերաբերյալ, որը շատ կարևոր է բոլորիս համար։ Շնորհակալությունս եմ ցանկանում հայտնել կազմակերպիչներին և ֆիլմերը ստեղծողներին, քանի որ ամեն ինչ հոյակապ էր։

Մանկական երկաթուղի

Մանկական երկաթուղու այգու գլխավոր ճարտարապետը Միքայել Մազմանյանն է։ Երկաթուղային կայարանի նախկին շենքը կառուցված է եղել փայտից` նույնպես Միքայել Մազմանյանի նախագծով։ 1940-ականների վերջին այն փոխարինվեց քարի շենքով, որի հեղինակն է ճարտարապետ Բաբկեն Ս Հակոբյանը, իսկ վերջին կայարաբը նախագծել է ճարտարապետ Գոհար Մ Գրիգորյանը։

Կոնդ

Կոնդից հետո Երևանին ուրիշ հայացքով ես նայում: Ամեն անկյունում բաց դռներ կան, մեկի բակը մյուսի ճանապարհն է, տանիքի վրա պատ է բարձրանում, իսկ տեսարանը «խաթարում» են բարեկարգ ու նորաշեն տները: